Slaapstoornissen
Het slaappatroon van mensen verandert naarmate zij ouder worden. Bij ouderen komen slaapstoornissen vaker voor dan bij jongeren en volwassenen. Ouderen worden namelijk vaker wakker, slapen lichter, hebben tijdens hun slaap meer last van geluiden en brengen minder tijd door in hun diepe slaap. Echter, ouderen hebben evenveel slaap nodig als jongere mensen. Dit is de reden waarom veel ouderen behoefte hebben aan een middagdutje.
Wat is een slaapstoornis?
Er is pas sprake van een slaapstoornis als men langer dan 2 maanden last heeft van klachten. De persoon is dan niet meer goed uitgerust en krijgt hoogstwaarschijnlijk last van concentratieproblemen. Vaak ontstaan slaapstoornissen door één of een combinatie van factoren, zoals: stress, medische of psychische problemen of een medicijnwijziging. Hierdoor kan het slaapritme verstoord raken en/of ontstaat er een grotere gevoeligheid voor geluiden tijdens de slaap.
Verschillende soorten slaapstoornissen
- Insomnie: langer dan 2 maanden moeite hebben met in slaap komen, doorslapen of regelmatig te vroeg wakker. Hierdoor heeft iemand overdag geen uitgerust gevoel en functioneert daardoor minder dan dat hij/zij zou willen.
- Slaapapneu: adem langer dan 10 sec inhouden. Een persoon kan daarna weer rustig verder ademen of zelf wakker schrikken. Mensen met slaapapneu snurken vaak luid. Overdag is zo'n persoon vermoeid en slaperig.
- Rusteloze benen: regelmatig een soort stuiptrekkingen hebben in de benen tijdens het slapen. Andere gevoelens in de benen tijdens de slaap kunnen zijn: pijn, tintelingen of kriebels. Hierdoor heeft iemand moeite met in- en/of doorslapen, wat tot gevolg heeft dat iemand overdag vermoeid is.
Gevolgen voor de omgeving
De meeste mensen met slaapproblemen voelen zich overdag vermoeid en slaperig. Ze hebben daardoor vaak minder energie, verminderde concentratie en kunnen zich minder veerkrachtig voelen. Voor u betekent dit dat degene voor wie u zorgt minder geïnteresseerd kan overkomen en sneller geagiteerd is. Als u merkt dat iemand last heeft van slaapproblemen, probeer dan samen te zoeken naar de reden van de slaapproblemen. Als u geen aanwijsbare oorzaak kunt vinden, kunt u diegene een bezoek aan de huisarts adviseren.
Een ander punt van aandacht is het medicijngebruik. Mensen met slaapproblemen maken vaak gebruik van slaapmiddelen, hoewel deze verslavend zijn en vaak op termijn onvoldoende resultaten opleveren. Slaapmedicijnen voor insomnia (zie bovenstaande tekst) is eigenlijk alleen op de korte termijn werkzaam. Als u signalen van verslaving signaleert, probeer dat dan bespreekbaar te maken.
Behandeling
Een slaapstoornis kan behandeld worden met bijvoorbeeld met medicatie en/of gedragstherapie. In geval van slaapapneu zijn er hulpmiddelen beschikbaar.
Nederlands Kenniscentrum Ouderenpsychiatrie
